Archiwum 1995–2023

Zaburzenia rytmu okołodobowego charakteryzują się nieprawidłową regulacją snu i czuwania, brakiem ich właściwej synchronizacji z rytmem dobowym. Zaburzenia rytmu okołodobowego są problemem cywilizacyjnym związanym zarówno ze starzeniem się społeczeństwa, wraz z wiekiem dochodzi do deregulacji procesów homeostatycznych, jak i ekspozycją na sztuczne warunki środowiskowe, takie jak: oświetlenie nocne, zmniejszona ekspozycja na światło słoneczne, ograniczona aktywność fizyczna.

Coraz większa wiedza na temat mechanizmów regulacji rytmu okołodobowego pozwala na zindywidualizowaną diagnostykę i terapię osób z problemami ze snem. Nasz ośrodek specjalizuje się w tym zakresie, oferując nowatorskie metody diagnostyczno-terapeutyczne oparte na obiektywnych markerach biologicznych, między innymi polisomnografii, aktygrafii, monitorowaniu stężenia melatoniny w ślinie.

Celem artykułu jest przybliżenie mechanizmów regulacji rytmu okołodobowego, a także możliwości diagnostycznych oraz przegląd dostępnych leków stosowanych w leczeniu przyczynowym i objawowym tego zaburzenia.

Szczególną uwagę poświęcono omówieniu zarówno chronobiotyków: melatoniny, która jest naturalnym synchronizatorem rytmu snu i czuwania, jak i leków syntetycznych, takich jak ramelteon, tasimelteon, agomelatyna, będących agonistami receptorów melatoniny. W leczeniu objawowym stosuje się również leki promujące sen, to jest benzodiazepiny i leki niebenzodiazepinowe (Z-drugs), leki przeciwhistaminowe, czy niedawno wprowadzony do lecznictwa, ale niedostępny w Polsce suworeksant, antagonistę receptorów oreksynowych OX1 i OX2.