Archiwum 1995–2023

Lit jako pierwiastek chemiczny został odkryty niemal 200 lat temu. Jego wprowadzenie do terapii chorób afektywnych w końcu XIX wieku przez Carla Langego w Danii oraz w drugiej połowie XX wieku przez ­Johna Cade’a w Australii miało związek z badaniami nad rolą kwasu moczowego. Carl Georg Lange (1834–1900) jest uważany za jednego z najwybitniejszych duńskich naukowców XIX wieku, a jego dokonania w dziedzinie neurologii, psychologii i psychiatrii nie straciły aktualności do dnia dzisiejszego. Jest on m.in. współtwórcą neurofizjologicznej teorii stanów emocjonalnych, znanej powszechnie jako teoria emocji Jamesa–Langego. W 1886 roku napisał rozprawę kliniczną na temat depresji okresowej, w której zaprezentował biochemiczną teorię depresji, postulując patogenetyczne znaczenie nadmiaru kwasu moczowego w mózgu. Opierając się na tym założeniu, jako pierwszy zastosował sole litu w leczeniu chorych na depresję. John Frederick Cade (1912–1980), któremu zawdzięczamy wprowadzenie litu do współczesnej psychiatrii, dokonał tego po eksperymentach nad moczanem litu u świnek morskich. Jako pierwszy podał węglan litu pacjentom w stanie maniakalnym, uzyskując spektakularne rezultaty terapeutyczne, a jego praca na ten temat opublikowana w 1949 roku w „The Medical Journal of Australia” jest przez wielu uważana za zwiastującą początek współczesnej psychofarmakologii. W ostatnich latach wykazano, że kwas moczowy i związany z nim układ purynergiczny mogą mieć znaczenie w patogenezie i leczeniu chorób afektywnych. W artykule przedstawiono koncepcję purynergiczną chorób afektywnych w jej obecnym kształcie, zakładającą m.in. istotną rolę patogenetyczną kwasu moczowego, receptorów adenozynowych P1 oraz receptorów nukleotydowych P2X oraz P2Y.