Archiwum

2003, tom 19, zeszyt 2

Artykuł

I. Definicje, rozpowszechnienie i koszt choroby

Sagar V. Parikh, Raymond W. Lam
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2003, 2, 13-28

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział („Definicje, występowanie, koszty zdrowotne”) jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Występowanie roczne dużych depresji w Kanadzie (3,2-4,6%) jest podobne, jak i w innych krajach. Duże depresje często przybierają przebieg przewlekły lub nawracający i wiążą się z dużym ryzykiem umieralności i chorobowości. Skuteczne leczenie znacznie redukuje koszt ekonomiczny i niesprawność związane z chorobą depresyjną.

Wnioski: Duże zaburzenie depresyjne jest schorzeniem rozpowszechnionym, powodującym istotne koszty zdrowotne na całym świecie. Wskazane są energiczne działania zmierzające do poprawy rozpoznawania, leczenia i zapobiegania tym zaburzeniom, aby zmniejszyć koszt osobowy i społeczny tych zaburzeń.

Artykuł

II. Zasady postępowania

Robin T. Reesal, Raymond W. Lam
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2003, 2, 29-43

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Dokonano przeglądu zasad i celów postępowania psychiatrycznego, psychoterapeutycznego i farmakologicznego. Uwzględniono dwie fazy leczenia, aktywnego i podtrzymującego. Przedyskutowano szczególne problemy, włącznie z leczeniem chorych hospitalizowanych, postępowaniem z chorymi z tendencjami samobójczymi i zagadnienia medyczno-prawne.

Wnioski: Te zasady leczenia psychiatrycznego przedstawiają strategię stosowania specyficznych metod leczenia zaburzeń depresyjnych.

Artykuł

III. Psychoterapia

Zindel W. Segal, Diane K. Whitney, Raymond W. Lam
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2003, 2, 45-60

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Podano zalecenia dotyczące zastosowania psychoterapii w leczeniu schorzeń depresyjnych. Istnieje wiele dowodów na to, że specyficzne krótkoterminowe formy psychoterapii włącznie z terapią poznawczo-behawioralną (CBT) i terapią interpersonalną (IPT) są skuteczne w leczeniu ostrej fazy. Uważa się również, że terapie grupowe i małżeńska są skuteczne. Dane na temat efektywności psychoterapii w leczeniu podtrzymującym są ograniczone.

Wnioski: Psychoterapia jest skuteczną formą leczenia zaburzeń depresyjnych. Pomimo danych na temat skuteczności takiego leczenia, dostęp do niego ciągle jest ograniczony.

Artykuł

IV. Farmakologiczne i inne biologiczne leczenie depresji

Sidney H. Kennedy, Raymond W. Lam, Nicole L. Cohen, Arun V. Ravindran

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Na podstawie oceny wyników badań sporządzono zalecenia dotyczące: l) wyboru LPD z uwzględnieniem skuteczności, tolerancji i bezpieczeństwa, 2) optymalnego dawkowania LPD z uwzględnieniem potencjalizacji, kombinacji i strategii zmiany leków, 3) leczenia podtrzymującego i 4) EW, leczenia światłem i innych metod biologicznych. Najpierw przedstawiono dane z metaanaliz, kolejno wnioski z RCT, a następnie z badań otwartych.

Wnioski: Jest dostatecznie dużo danych dotyczących stosowania leczenia dużych depresji przy użyciu SSRI, nowych leków i TLPD. Są też dane świadczące o przydatności specyficznych metod leczenia w podtypach depresji. Istnieje potrzeba badań dotyczących strategii potencjalizacji działania LPD i leczenia kombinowanego u chorych niereagujących na leki.

Artykuł

V. Łączenie psychoterapii z farmakoterapią

Zindel W. Segal, Sidney H. Kennedy, Nicole L. Cohen
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2003, 2, 99-106

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Podano zalecenia dla łączonej psychoterapii i farmakoterapii w leczeniu zaburzeń depresyjnych. Wyodrębniono 3 metody łączonego leczenia: leczenie równoczesne w ostrej fazie, leczenie sekwencyjne (dodawanie drugiej metody leczenia u pacjentów niereagujących lub reagujących częściowo na monoterapię w ostrej fazie) oraz leczenie wymienne (zmiana farmakoterapii na psychoterapię w fazie podtrzymującej po uzyskaniu poprawy w fazie ostrej).

Wnioski: Łączona farmakoterapia i psychoterapia jest często stosowana w praktyce. Jednak zalecenia dotyczące łączonego leczenia opierają się na ograniczonej bazie danych.

Artykuł

VI. Specyficzne populacje

Lilian Thorpe, Diane K. Whitney, Stanley P. Kutcher, Sidney H. Kennedy
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2003, 2, 107-135

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Ten rozdział zawiera dane na temat częstości występowania, przebiegu i rezultatu depresji w specyficznych populacjach. Oceniono psychologiczne, farmakologiczne i inne terapie biologiczne dla poszczególnych grup: dzieci i młodzieży, osób starszych, kobiet w okresach cyklu reprodukcyjnego oraz specyficznych grup etniczno-kulturowych.

Wnioski: Duża depresja występuje w każdym wieku. W zasadzie jest więcej podobieństw niż różnic w obrazie klinicznym wśród różnych grup wiekowych, płci i grup kulturowych. Mniej danych istnieje na temat skuteczności leczenia w tych populacjach w porównaniu z pacjentami w średnim wieku, niemniej stwierdza się porównywalne efekty leczenia farmakologicznego, elektrowstrząsami i w niektórych przypadkach psychoterapii.

Artykuł

VII. Współwystępowanie depresji i innych chorób

Murray W. Enns, J. Robert Swenson, Roger S. McIntyre, Richard P. Swinson, Sidney H. Kennedy
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2003, 2, 137-164

Cel: Kanadyjskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz Kanadyjski Zespół ds. Leczenia Zaburzeń Nastroju i Lękowych uczestniczyły w tworzeniu klinicznych wskazówek leczenia zaburzeń depresyjnych dla psychiatrów.

Metoda: Tworzenie wskazówek było następujące: wychodząc z bazy danych dokonano przeglądu piśmiennictwa. Zastosowano zoperacjonalizowane kryteria oceny jakości wyników badań klinicznych, w rekomendacjach leczenia zawarto uzgodnione opinie klinicystów. Ten rozdział jest jednym z 7 rozdziałów ocenionych przez klinicystów. Tekst został poprawiony i zaakceptowany przez ekspertów krajowych i międzynarodowych.

Wyniki: Depresja szczególnie często współistnieje z zaburzeniami lękowymi, odżywiania i nadużywaniem substancji psychoaktywnych, ale również zdarza się u chorych ze schizofrenią, ADHD i otępieniem. Współistnienie depresji ma znaczenie w diagnostyce, prowadzeniu leczenia i zejściu choroby. Zależność między depresją i zaburzeniami osobowości jest skomplikowana. Pacjenci ze współistniejącą depresją zwykle wymagają dłuższego i bardziej intensywnego leczenia, kompleksowego podejścia terapeutycznego. Depresja także współistnieje często z chorobami somatycznymi i dobrze reaguje na typowe leczenie LPD.

Wnioski: Współistniejące zaburzenia mają wpływ na przebieg i zejście obydwóch chorób. Gdy zostanie rozpoznana współistniejąca depresja, należy rozważyć zastosowanie typowego leczenia psycho- i farmakoterapeutycznego.