Streszczenie
Cel pracy. Długotrwałe stosowanie litu w celach profilaktycznych u osób z chorobą afektywną dwubiegunową (CHAD) wywiera istotny wpływ na strukturę i funkcję tarczycy. W porównaniu z osobami z CHAD nieotrzymującymi litu, pacjenci z CHAD leczeni litem mają wyższe stężenie hormonu tyreotropowego (TSH) oraz wolnej tyroksyny (fT4), a niższe wolnej trijodotyroniny (fT3), większą objętość tarczycy i większą częstość występowania wola. Celem niniejszej pracy było porównanie funkcji i struktury tarczycy u osób z CHAD otrzymujących długotrwale lit w zależności od dodawanych do litu innych leków normotymicznych oraz leków przeciwdepresyjnych.
Materiał i metody. Badaniem objęto 80 chorych z CHAD (27 mężczyzn, 53 kobiety) w wieku 24–85 lat, otrzymujących w celach profilaktycznych węglan litu przez okres średnio 19 ± 9 lat. W grupie tej u 15 osób stosowano monoterapię litem, u 17 osób – leczenie skojarzone litem i karbamazepiną, u 17 osób – skojarzenie litu z kwetiapiną, u 11 osób – skojarzenie z walproinianem. U 20 osób lit stosowano łącznie z lekami przeciwdepresyjnymi.
Wyniki. W porównaniu z pacjentami otrzymującymi monoterapię litem stężenie TSH było istotnie wyższe u osób otrzymujących lit z lekami przeciwdepresyjnymi, a stężenie fT4 niższe, gdy lit był skojarzony z karbamazepiną. Stężenie przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (TPOAb) było istotnie wyższe u osób otrzymujących lit w kombinacji z lekami przeciwdepresyjnymi oraz walproinianem. Najwyższa częstość wola (70%) występowała u osób otrzymujących lit z lekami przeciwdepresyjnymi.
Wnioski. Uzyskane wyniki mogą wskazywać na istotny wpływ na czynność i strukturę tarczycy innych leków normotymicznych i leków przeciwdepresyjnych dodawanych do litu w przebiegu jego długotrwałego stosowania. Ograniczeniem badania jest mała liczebność porównywanych grup.