Streszczenie
Lit jako lek normotymiczny jest używany w psychiatrii niemal od 70 lat. Jego stosowanie może powodować upośledzenie zdolności zagęszczania moczu, a przy długotrwałym podawaniu może dochodzić do przewlekłej nefropatii cewkowo-śródmiąższowej. Lit indukuje proliferację komórek w nerkach, szczególnie w cewkach zbiorczych, powodując poszerzenie cewek i tworzenie się torbieli, które są stwierdzane za pomocą badań obrazowych u pacjentów długotrwale przyjmujących lit. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia o zwiększonym ryzyku guzów nerek u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) leczonych litem. Wyniki badania, jakie opublikowali badacze francuscy w 2014 roku, wskazywały na wielokrotnie podwyższone ryzyko występowania raka nerek wśród pacjentów długotrwale stosujących lit. Badanie to było komentowane i krytykowane w oparciu o doświadczenia kliniczne psychiatrów, którzy nie zaobserwowali takiego związku. W ostatnich dwóch latach opublikowano wyniki trzech dużych badań populacyjnych (dwa wykonano w Danii, jedno w Szwecji), które wykazały, że długoterminowe leczenie litem nie jest związane z podwyższonym ryzykiem guzów nerek lub górnych dróg moczowych. W obecnej pracy opisano przypadek 56-letniej pacjentki leczonej ponad 10 lat węglanem litu z powodu ChAD, u której w 2011 roku w badaniu ultrasonograficznym stwierdzono obecność guza o wymiarach 5 × 5 × 4,5 cm w lewej nerce. Prawidłowe wartości czynności nerek pozwalały na wysunięcie przypuszczenia o braku związku wystąpienia nowotworu z leczeniem litem. Guz został usunięty operacyjnie, bez konieczności dalszego postępowania, a w badaniu histopatologicznym stwierdzono zmianę typu carcinoma papillare. Po usunięciu nowotworu pacjentka kontynuuje z dobrym wynikiem leczenie litem.