Streszczenie
W zależności od ciężkości depresji zaburzenia snu zgłasza 60–90% pacjentów, zaś najczęstszą przyczyną przewlekłej bezsenności jest depresja.
Artykuł omawia zasady leczenia depresji współistniejącej z bezsennością, bezsenności współistniejącej z objawami depresyjnymi oraz nowe możliwości leczenia obu schorzeń.
W leczeniu depresji współistniejącej z bezsennością zaleca się sedatywne leki przeciwdepresyjne (amitryptylina, doksepina, mianseryna, mirtazapina i trazodon). Ich stosowanie może jednak powodować poranną sedację, dlatego zaleca się ich podawanie już wczesnym wieczorem. Ogranicza to sedację poranną oraz sprawia, że lek skuteczniej indukuje sen.
W bezsenności przewlekłej konieczne jest leczenie schorzenia podstawowego oraz zaburzeń snu. Obecnie nie mówi się o bezsenności wtórnej wobec innych schorzeń, ale o bezsenności współistniejącej z innymi schorzeniami. Leczenie bezsenności powinno stanowić cel leczenia od samego początku, a nie dopiero wówczas, gdy bezsenność nie ustępuje mimo poprawy schorzenia ją wywołującego. Podejście takie uzasadniają obserwacje, zgodnie z którymi leczenie zaburzeń snu poprawia wyniki leczenia schorzenia podstawowego, a także wykazujące, że im dłużej trwa bezsenność, tym trudniej ją wyleczyć.
Korzystny wpływ szybkiej poprawy snu na współpracę i wyniki leczenia chorych powodowały, że od dawna poszukiwano leków, które umożliwiałyby leczenie depresji poprzez wpływ na rytm okołodobowy. Agomelatyna wydaje się być pierwszym lekiem, który takie leczenie umożliwia. W porównaniu z innymi lekami przeciwdepresyjnymi oferuje ona nowe mechanizmy działania na osiowe objawy depresji oraz rzadziej powoduje zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zaburzenia funkcji seksualnych, przyrost masy ciała oraz objawy antycholinergiczne. W związku z tym, że w trakcie leczenia agomelatyną opisywano rzadkie przypadki znacznego podwyższenia aktywności enzymów wątrobowych, oznaczenie
transaminaz jest konieczne na początku, a następnie po 3, 6, 12 i 24 tygodniach leczenia.