Streszczenie
Założenia. Długotrwałe stosowanie litu jest najlepiej udokumentowanym sposobem farmakologicznej profi laktyki nawrotów w chorobie afektywnej dwubiegunowej (CHAD). Korzystny efekt profi laktyki litem jest związany z szeregiem czynników klinicznych i neurobiologicznych. W niniejszej pracy podjęto próbę oceny skuteczności profi laktycznej litu w zależności od cech osobowości schizotypowej.
Metodyka. Badaniem objęto 70 pacjentów z CHAD (49 kobiet i 21 mężczyzn), w wieku 31–82 lata (59 ± 12 lat), którzy przez minimum 5 lat (5–37, średnio 15) przyjmowali węglan litu. U pacjentów oszacowano za pomocą kwestionariusza Oxford-Liverpool Inventory of Feelings and Experiences (O-LIFE) poziom schizotypii i jej poszczególne wymiary: niezwykłe doznania, dezorganizację poznawczą, introwersję i anhedonię, zachowania impulsywne i niezgodne z regułami. Dokonano korelacji uzyskanych wyników ze skutecznością profi laktycznego stosowania litu, ocenianą w zakresie 0–10 za pomocą tzw. skali Alda.
Wzniki. W całej grupie skuteczność stosowania litu w skali Aldy wynosiła 5,9 ± 2,7 i była podobna u kobiet (5,8 ± 2,8) i u mężczyzn (6,1 ± 2,6). Średnie wartości poszczególnych wymiarów skali były również podobne u kobiet i u mężczyzn i nie wykazywały korelacji z wiekiem i długością stosowania litu. Wykazano znaczącą negatywną korelację pomiędzy skutecznością profi laktycznego stosowania litu a nasileniem wymiaru dezorganizacji poznawczej (r = -0,236 p = 0,025), natomiast brak takiej korelacji z pozostałymi wymiarami schizotypii (niezwykłe doświadczenia, r = -0,121; introwersja i anhedonia, r = -0,166; zachowania impulsywne i niezgodne z regułami, r = -0,032). Korelacja skuteczności litu z wymiarem zachowania impulsywnego i niezgodnego z regułami była dodatnia u mężczyzn (r = 0,214) i ujemna u kobiet (r = -0,148), aczkolwiek nieznamienna statystycznie.
Wnioski. Wymiar dezorganizacji poznawczej, mierzony za pomocą skali O-LIFE, jest negatywnym czynnikiem związanym ze skutecznością długotrwałego stosowania litu w CHAD.