Streszczenie
Klasyczne, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD), wciąż zaliczane do podstawowych w terapii depresji – są nazywane przez farmakologów "brudnymi" ze względu na ich złożony ("nieczysty") mechanizm działania, związany z wpływem na kilka typów neuroprzekaźnictwa. Liczne objawy niepożądane wiążą się z takim złożonym działaniem. Należy jednocześnie zwrócić uwagę, że podstawowe TLPD wykazują dużą skuteczność działania, imipramina jest wciąż punktem odniesienia ("złoty standard") przy ocenie nowych leków. Jednym z podstawowych kierunków rozwoju współczesnej psychofarmakologii depresji jest dążenie do uzyskania leków wykazujących selektywne działanie na neuroprzekaźnictwo, a ściślej – wywierających wpływ na jeden, określony układ (NA lub 5HT). Wdrożenie do praktyki klinicznej takich leków wiąże się z pytaniem o podstawowe mechanizmy działania przeciwdepresyjnego, patogenezę depresji (który układ neuroprzekaźnikowy jest zaburzony: NA czy 5HT) oraz skuteczności środków wzmagających selektywnie określony typ neuroprzekaźnictwa. Jak dotychczas problemy te nie zostały wyjaśnione, zaś dane z piśmiennictwa sprzeczne. Nie ulega też wątpliwości, że leki przeciwdepresyjne o działaniu selektywnym są bezpieczniejsze niż TLPD, nie jest jednak jasne czy równie skuteczne. Pewne nadzieje na rozstrzygnięcie spornych problemów wiążą się z wdrażaniem do praktyki klinicznej leków przeciwdepresyjnych wywierających działanie zarówno na układ NA jak też 5HT, lecz wolnych od wpływu na inne rodzaje neuroprzekaźnictwa (DA, ACh, receptory Hl i H2). Ta interesująca dla teoretyków i obiecująca dla klinicystów grupa leków wymaga dalszych kontrolowanych badań klinicznych i sprawdzenia w szerokiej praktyce w szczególności porównania działania terapeutycznego z lekami o selektywnym działaniu na neuroprzekaźnictwo.