Streszczenie
Otyłość jest przewlekłą chorobą związaną z poważnymi następstwami zdrowotnymi. Wiele wskazuje na to, że nie jest ona prostym zaburzeniem ani kwestią braku silnej woli. Tradycyjne metody redukcji masy ciała obejmujące dietę, ćwiczenia czy modyfikację nawyków żywieniowych, są rzadko skuteczne w dłuższym przedziale czasu. Zatem istnieje stałe zapotrzebowanie na bezpieczne i skuteczne leki przeciwko otyłości. Wydaje się to możliwe w najbliższej przyszłości, pod warunkiem jednak, że nasze postępowanie terapeutyczne będzie ukierunkowane na pierwotną przyczynę zaburzeń przyjmowania pokarmów i równowagi energetycznej ustroju. Badania ostatnich lat nad patofizjologią apetytu i równowagi energetycznej, w szczególności odkrycie leptyny i podłoża genetycznego otyłości zaowocowały lepszym poznaniem patogenezy tej choroby. Obecnie wiadomo, że ośrodkowy układ nerwowy i podwzgórze są kluczowymi strukturami uczestniczącymi w regulacji masy ciała. Poznano wiele neuroprzekaźników stymulujących proces przyjmowania pokarmów. Są to między innymi neuropeptyd Y, orexyny, MCH (Melanin-Concentrating-Hormone). Z drugiej strony duża liczba peptydów i neurotransmiterów, włączając leptynę, aminy biogenne czy α-MSH, wywiera przeciwstawny efekt. Poznano również rolę białek rozprzęgających. Uważa się, że zwiększają one wydatkowanie energii poprzez zaburzanie procesu syntezy ATP. Ogromny postęp w badaniach nad otyłością zaowocował poznaniem wielu nowych punktów uchwytu dla leków przeciwko otyłości. Można tu wymienić zarejestrowaną ostatnio w naszym kraju sibutraminę i inne obiecujące związki będące w fazie badań klinicznych, takie jak agoniści receptorów β3 adrenergicznych czy receptorów 5HT2C dla serotoniny. Wyniki badań eksperymentalnych wskazują, że przydatni w leczeniu otyłości mogą okazać się także antagoniści receptorów Y5 dla NPY i agoniści receptorów MC4-R dla hormonu stymulującego melanocyty (α-MSH). Nie mniej jednak istnieje potrzeba dalszych badań w celu poznania osobniczo zmiennego podłoża genetycznego otyłości i jej patofizjologicznych podstaw.