Streszczenie
Celem pracy jest przedstawienie podstawowych danych dotyczących interakcji farmakokinetycznych i farmakodynamicznych występujących w grupie leków stosowanych w leczeniu i profilaktyce zaburzeń afektywnych. W pierwszej części omawiana jest rola uwarunkowanej genetycznie zmienności osobniczej i rasowej izoenzymów cytochromu P450 w metabolizmie leków oraz w interakcjach lekowych. Wiele badań wskazuje, że osobniczo zmienny metabolizm leku może w zasadniczy sposób wpływać na skuteczność terapii oraz występowanie działań niepożądanych. Podobny wpływ może mieć także działanie leków hamujących lub pobudzających metabolizm wątrobowy (np. SI-5HT). Omawiane są także interakcje związane ze zmianami w transporcie leków do miejsc ich działania, dystrybucji w organizmie, wydalaniu przez nerki. Interakcje farmakodynamiczne są przedstawione na przykładzie RIMA, soli litu oraz antagonistów receptorów 5HTlA. Szczególna uwaga jest zwrócona na kwestię łącznego stosowania soli litu z innymi środkami psychotropowymi, przede wszystkim ze względu na wewnątrzneuronalny mechanizm, związany z wpływem na przemiany błonowych fosfatydyloinozytoli. Podkreślone jest także rosnące zainteresowanie klinicystów dodawaniem antagonistów receptorów 5HTlA do leków przeciwdepresyjnych, w celu przyspieszenia efektu terapeutycznego. W konkluzji należy podkreślić, że badanie fenotypu lub genotypu metabolicznego pacjentów z tak zwanym problemem terapeutycznym powinno stopniowo stawać się codzienną praktyką kliniczną. Jednorazowe badanie tego rodzaju pozwala nie tylko na optymalizację terapii, ale też na zmniejszenie kosztów leczenia w wyniku skrócenia czasu pobytu pacjentów w szpitalach. Z kolei badanie interakcji farmakodynamicznych stwarza interesujące perspektywy wprowadzenia nowych metod terapii skojarzonej do leczenia chorób psychicznych. Nie ulega, więc wątpliwości, że interakcje lekowe nie powinny być kojarzone jedynie z niekorzystnym oddziaływaniem farmaceutyków.