Streszczenie
Cel pracy: Długotrwałe stosowanie litu u osób z chorobą afektywną dwubiegunową (CHAD) wywiera istotny wpływ na strukturę i funkcję tarczycy. W poprzedniej pracy wykazano, że znaczenie w tym zakresie ma również dodanie do litu innych leków normotymicznych i przeciwdepresyjnych. Celem niniejszego wstępnego badania było porównanie funkcji i struktury tarczycy u osób z CHAD otrzymujących długotrwale lit w monoterapii w porównaniu z chorymi otrzymującymi długotrwałą monoterapię innymi lekami normotymicznymi, takimi jak karbamazepina, walproiniany i kwetiapina.
Materiał i metody: Badaniem objęto 41 chorych z CHAD (13 mężczyzn, 28 kobiet), w wieku 28–80 lat. W grupie tej u 15 osób stosowano monoterapię litem, u 10 osób – leczenie karbamazepiną, u 8 osób – leczenie walproinianem i u 8 osób – leczenie kwetiapiną. U wszystkich pacjentów wykonano oznaczenia hormonu tyreotropowego (TSH), wolnej tyroksyny (fT4) i wolnej trijodotyroniny (fT3) oraz przeciwciał: przeciw peroksydazie tarczycowej (TPOAb), tyreoglobulinie (TGAb) i receptorom TSH (TSHRAb). Wole rozpoznawano wtedy, gdy objętość gruczołu tarczowego przekraczała 18 cm3 u kobiet i 25 cm3 u mężczyzn.
Wyniki: Badane grupy były w podobnym wieku, natomiast długość terapii kwetiapiną była mniejsza w porównaniu z osobami otrzymującymi lit lub karbamazepinę. W porównaniu z pacjentami otrzymującymi monoterapię litem, mediana stężenia TSH była niższa u osób otrzymujących kwetiapinę, a mediana stężenia TPOAb – niższa u osób otrzymujących walpronian. Najwyższa częstość wola (47%) występowała u osób otrzymujących lit.
Wnioski: Uzyskane wyniki mogą wskazywać, że spośród badanych leków normotymicznych lit wywiera największe działanie wolotwórcze. Różnice dotyczące wpływu różnych terapii na hormony tarczycy i przeciwciała przeciwtarczycowe są niewielkie. Ograniczeniem badania jest mała liczebność porównywanych grup.