Archiwum

Z uwagi na duże rozpowszechnienie depresji oraz znaczne negatywne konsekwencje dla życia i zdrowia osób na nią cierpiących konieczne jest poszerzanie wiedzy na temat epidemiologii, obrazu klinicznego oraz leczenia tego schorzenia zarówno wśród specjalistów psychiatrów, jak i wśród lekarzy innych specjalności, w tym przede wszystkim lekarzy rodzinnych. Świadomość wagi zagadnienia była inspiracją opracowania w bieżącym roku na zlecenie Naczelnej Izby Lekarskiej „Wytycznych postępowania w depresji u dorosłych dla lekarzy rodzinnych”. Grupa robocza zajmująca się opracowaniem Wytycznych pracowała pod przewodnictwem prof. Jerzego Samochowca, a w jej skład wchodzili eksperci w dziedzinie psychiatrii (Wiesław Cubała, Dominika Dudek, Janusz Heitzman, Jolanta Kucharska-Mazur, Sławomir Murawiec i Joanna Rymaszewska), specjalista medycyny rodzinnej (Agnieszka Jankowska-Zduńczyk), metodolog (Małgorzata Bała) i przedstawiciel organizacji pacjentów (Joanna Chatizow). Uwzględniono nie tylko dostępne dane z literatury i obowiązujących w świecie standardów leczenia, ale i specyfikę organizacji opieki zdrowotnej w Polsce i dostępność do rekomendowanych metod diagnostyki i leczenia.

W komentarzu przedstawiono zalecenia dotyczące profilaktyki farmakologicznej depresji oraz leczenia depresji wieku podeszłego

Celem leczenia prewencyjnego epizodycznej oraz przewlekłej migreny jest zmniejszenie częstości oraz ciężkości napadów migreny, a dzięki temu poprawa jakości życia chorych. Szacuje się, że około 38% chorych na migrenę może odnieść korzyści z leczenia profilaktycznego. Praktyka kliniczna pokazuje jednak, że otrzymuje je tylko około 13%. Głównymi powodami przerywania terapii jest występowanie nietolerowanych objawów ubocznych oraz brak skuteczności leczenia farmakologicznego. Sugeruje się, że peptyd pochodny genu kalcytoniny (calcitonin-gene-related-peptide – CGRP) odgrywa istotną rolę w patofizjologii migreny. Chociaż w badaniach klinicznych potwierdzono skuteczność antagonistów CGRP w leczeniu migreny dalsze prace nad nimi zostały wstrzymane z uwagi na obawy dotyczące toksycznego wpływu na wątrobę. W ostatnich kilku dekadach opracowano nową grupę leków – przeciwciała monoklonalne przeciw CGRP (CGRP-Abs). Do dziś w badaniach drugiej i trzeciej fazy potwierdzono, że cztery przeciwciała monoklonalne istotnie zmniejszały liczbę dni z migreną w porównaniu z placebo. Ponadto działają one szybciej w porównaniu z obecnie dostępnym leczeniem prewencyjnym. Przeciwciała monoklonalne mają korzystny profil działań niepożądanych podobny jak w grupach placebo. Nie obserwowano toksycznego wpływu na wątrobę oraz negatywnego wpływu na parametry hemodynamiczne oraz wyniki badań laboratoryjnych. Odsetek chorych leczonych przeciwciałami monoklonalnymi, którzy przerywali leczenie z powodu objawów ubocznych, był niski. Mimo powyższych korzyści długoterminowa skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania przeciwciał monoklonalnych nie są znane i wymaga to dalszych badań.

W pracy przedstawiono pierwszy w Polsce przypadek udokumentowanego analitycznie, śmiertelnego, samobójczego zatrucia lamotryginą – nowoczesnym lekiem przeciwpadaczkowym i normotymikiem, o nie do końca poznanym mechanizmie działania, zbliżonym do „klasycznej” fenytoiny. Wykorzystano dostępną autorom dokumentację sądowo-lekarską oraz wyniki badań toksykologicznych zabezpieczonego materiału, przeprowadzonych w Katedrze i Zakładzie Medycyny Sądowej i Toksykologii Sądowo-Lekarskiej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Dodatkowo omówiono metabolizm lamotryginy oraz najważniejsze interakcje lekowe. Zaprezentowany przypadek potwierdza możliwość wykorzystywania lamotryginy jako trucizny do celów samobójczych, zwłaszcza wśród pacjentów chorych psychicznie, którzy mają do niej ułatwiony dostęp. Metoda LC-MS umożliwia identyfikację i analizę ilościową lamotryginy w pośmiertnym materiale biologicznym.