2018 zeszyt 1

Powrót do zeszytu

Tom 34, zeszyt 1

Artykuł poglądowy

Farmakologiczne wzmocnienie procesów kognitywnych – pozamedyczne wykorzystanie leków psychostymulujących

Jolanta B. Zawilska1, Maria Człapińska1
1. Zakład Farmakodynamiki Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii 2018, 34 (1), 23–32
Data publikacji: 18-05-2018
DOI: http://dx.medra.org/10.17393/fpn.2018.02.002
Słowa kluczowe: metylofenidat, amfetamina-dekstroamfetamina, modafinil, procesy kognitywne

Streszczenie

W ciągu ostatnich dwóch dekad obserwuje się wzrastające zainteresowanie związkami, które mogą popraw-ić wydajność procesów kognitywnych, tak zwanychpharmacological cognitive enhancement (PCE), w tymlekami o działaniu psychostymulującym: metylofeni-datem, amfetaminą/dekstroamfetaminą i modafinilem.Użytkownikami psychostymulujących CE są przedewszystkim studenci i uczniowie szkół średnich, a także(w mniejszym stopniu) chirurdzy, sportowcy oraz osobypracujące w zawodach o wysokim stopniu konkurencyjności. Wpływ wyżej wymienionych leków na procesykognitywne osób zdrowych zależy od danej osoby i jejsprawności umysłowej, warunków, w których prowadzony jest test lub wykonywane zadania, a także odbadanego procesu poznawczego. Wyniki wielu badańwskazują na to, że PCE nie poprawia znacząco funkcjipoznawczych rozumianych jako kompleksowa całość.Co więcej, związki psychostymulujące mogą pogarszaćwyniki zadań wymagających planowania i przystoso-wania się do nowych sytuacji. Metylofenidat, amfetamina/dekstroamfetamina i modafinil mogą wywoływać różne działania toksyczne, głównie sercowo-naczyniowe, psychiczne i neurologiczne. Ponadto stosowaniemetylofenidatu i amfetamin pociąga za sobą ryzykorozwoju tolerancji i uzależnienia.

Adres do korespondencji:
Jolanta B. Zawilska
Zakład Farmakodynamiki Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ul. Muszyńskiego 1, 90 – 151 Łódź, Poland
phone:+48 42 677 92 94
email: jolanta.zawilska@umed.lodz.pl