Streszczenie
Cel pracy. Najczęstszym nerkowym działaniem ubocznym litu jest uszkodzenie zdolności zagęszczania moczu, a po 10–20 latach przyjmowania litu u niektórych pacjentów może wystąpić przewlekła nefropatia cewkowo-śródmiąższowa. Odstawienie litu, szczególnie u osób doskonale reagujących na leczenie litem (ELR, excellent lithium responders), jest związane z dużym ryzykiem nawrotu, a przebieg zaburzenia może stać się lekooporny. Celem badania była ocena funkcji nerek w trakcie pięcioletniej obserwacji grupy ELR, u których współczynnik przesączania kłębuszkowego (GFR, glomerular filtration rate) wynosił < 50 ml/min/1,73 m2 .
Materiał i metody. Do badania włączono trzech mężczyzn i jedną kobietę. Na początku obserwacji wiek pacjentów wynosił 61 ± 0,8 lat, a długość leczenia litem 27 ± 9 lat. Parametry funkcji nerek (stężenie kreatyniny w surowicy, GFR, ciężar właściwy moczu) były oznaczane co najmniej trzy razy w ciągu pięcioletniej obserwacji.
Wyniki. U badanych pacjentów w trakcie obserwacji średnia procentowa zmiana GFR wynosiła 2,5 ± 7,7%, zmiana stężenia kreatyniny w surowicy – 0,5±7,3%, natomiast średnia zmiana ciężaru właściwego moczu 0,0025 ± 0,0041 g/ml. U trzech pacjentów, u których GFR wynosiło 47–48 ml/min/1,73 m 2 , nie stwierdzono znaczących zmian funkcji nerek i u nich kontynuowano dotychczasowe leczenie litem. U jednego pacjenta, u którego GFR wynosiło 32 ml/min/1,73 m 2 , po pięciu latach stwierdzono obniżenie GFR o 14% i wzrost kreatyniny o 10%. U tego chorego obniżono dawkę litu o 1/3 i zalecono systematyczną kontrolę nefrologiczną.
Wnioski. Na podstawie uzyskanych wyników proponuje się u ELR z nieznacznie obniżonym GFR poniżej 50 ml/min/1,73 m 2 kontynuowanie leczenia litem z oceną funkcji nerek co roku. U ELR ze znacznym obniżeniem GFR zalecane byłoby obniżenie dawki litu oraz konsultacja nefrologiczna z częstszym monitorowaniem funkcji nerek.