Streszczenie
Cel pracy. Celem pracy była ocena stężeń sfingozyno- 1-fosforanu (S1P), czynnika pochodzenia stromalnego (SDF-1) oraz składowych C3a, C5a i C5b-9 dopełniacza we krwi obwodowej pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) leczonych i nieleczonych litem oraz ich relacji z komórkami macierzystymi very small embryoniclike (VSEL) oraz markerami komórek pluripotencjalnych Oct-4, Sox2 i Nanog.
Materiał i metody. W badaniu udział wzięło 30 pacjentów z ChAD oraz 15 zdrowych osób z grupy kontrolnej, dobranych pod względem płci i wieku. Wśród pacjentów z ChAD wyróżniono podgrupę 15 osób otrzymujących lit przez 8–40 lat, średnio 16 lat, oraz podgrupę 15 osób nigdy nieleczonych litem, o czasie trwania choroby minimum 10 lat. Oznaczenia S1P wykonano przy użyciu wysokosprawnej chromatografii cieczowej w odwróconym układzie faz. Ocenę SDF-1 oraz składowych dopełniacza C3a, C5a, C5b-9 wykonano z zastosowaniem techniki ELISA. Oznaczenia VSELs przeprowadzono z użyciem cytometrii przepływowej, natomiast ocenę markerów komórek pluripotencjalnych (Oct-4, Sox2, Nanog) wykonano z wykorzystaniem techniki ilościowego PCR czasu rzeczywistego (RealTime PCR – qPCR).
Wyniki. Nie stwierdzono różnic w stężeniach czynników S1P, SDF-1, C3a, C5a i C5b-9 pomiędzy badanymi grupami. W grupie ChAD nieleczonych litem stwierdzono ujemną korelację między składową C5a dopełniacza a liczbą komórek CD34+ VSELs, liczbą CD133+VSELs oraz % CD133+ VSELs oraz ze stężeniami markerów pluri- potencji Oct4, Sox2 i Nanog. W grupie osób leczonych długotrwale litem oraz osób zdrowych nie stwierdzono korelacji pomiędzy składową C5a dopełniacza a CD133+ VSELs i markerami pluripotencji.
Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują na istotną zależność w grupie ChAD nieleczonej litem między czynnikiem C5a dopełniacza a komórkami VSELs i markerami pluripotencji.