2013 zeszyt 3–4

Powrót do zeszytu

Tom 29, zeszyt 3-4

Artykuł poglądowy

Farmakoterapia zaburzeń afektywnych dwubiegunowych współwystępujących z uzależnieniem od alkoholu

Daria Zielińska1, Kaja Wieczorek2, Marcin Siwek3, Barbara Bętkowska-Korpała4, Dominika Dudek3
1. Szpital Specjalistyczny im. dr. J. Babińskiego w Krakowie
2. Instytut Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
3. Zakład Zaburzeń Afektywnych Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie; Instytut Farmakologii Polskiej Akademii Nauk, Kraków
4. Zakład Psychologii Lekarskiej Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie
Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, 2013, 3–4, 177–185
Słowa kluczowe: choroba afektywna dwubiegunowa, uzależnienie od alkoholu, psychofarmakologia, współwystępowanie

Streszczenie

Współwystępowanie zespołu uzależnienia od alkoholu (ZUA) i choroby afektywnej dwubiegunowej (CHAD) stanowi duże wyzwanie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne. Prawidłowe postawienie podwójnej diagnozy jest w tym wypadku utrudnione ze względu na podobieństwo niektórych objawów CHAD oraz ZUA. Mylna diagnoza prowadzić może do stosowania nieprawidłowego leczenia farmakologicznego, a także pogorszenia przebiegu i rokowania w CHAD, z kolei trafne rozpoznanie obu współistniejących zaburzeń wymaga właściwego postępowania terapeutycznego. Jest ono skomplikowane nie tylko ze względu na złożoność objawów, ale też często z powodu złej współpracy z pacjentem, co może prowadzić do powikłań wynikających z interakcji zażywanych leków z alkoholem. W poniższej pracy przybliżono wyniki najważniejszych, przeprowadzonych w ciągu ostatnich kilkunastu lat badań, które miały na celu oszacowanie skuteczności poszczególnych leków w leczeniu omawianej populacji pacjentów. Lekiem o udowodnionej skuteczności, zalecanym jako terapia pierwszego rzutu jest kwas walproinowy. Część spośród omówionych leków wykazała pewną skuteczność w leczeniu objawów obu zaburzeń jedynie w badaniach otwartych (m.in. topiramat, aripiprazol), z kolei leki typowo stosowane w leczeniu objawów uzależnienia od alkoholu są zalecane w celu redukcji spożywania alkoholu przez pacjentów i tym samym zmniejszają ryzyko powikłań farmakoterapii. W ostatnim czasie rośnie także zainteresowanie baklofenem i nalmefenem, które wykazały pewną skuteczność w zmniejszaniu objawów uzależnienia, nadal jednak dane na temat korzyści z ich stosowania u pacjentów z podwójną diagnozą są bardzo skąpe.