Archiwum

Późne dyskinezy (TD) są występującym w późnym okresie leczenia powikłaniem leków przeciwpsychotycznych (LPP) i cechują się zaburzeniami postawy ciała lub mimowolnymi ruchami w obrębie twarzy i kończyn. Autorka zreferowała hipotezy patofizjologiczne i dane kliniczne dotyczące ryzyka TD przy stosowaniu klasycznych i atypowych LPP. Dane z poprawnie przeprowadzonych badań wskazują na brak skutecznych metod leczenia TD. Omówiono strategie postępowania (zmiana leku przeciwpsychotycznego, dołączenie leków o celowym działaniu na neuroprzekaźnictwo, zwalczających wolne rodniki). Badania wskazują, że klozapina i prawdopodobnie leki przeciwpsychotyczne drugiej generacji tłumią uprzednio istniejące TD, toteż leki z tej grupy powinny być stosowane z wyboru u pacjentów, którzy podczas stosowania neuroleptyków klasycznych reagowali TD.

Czynniki neurotrofi czne (NTFs) mają unikalną zdolność utrzymania prawidłowej budowy i funkcji neuronu, oraz stymulacji wzrostu neurytów w warunkach fi zjologicznych, a także w przypadku uszkodzenia układu nerwowego. Badania prowadzone w ostatnim dwudziestoleciu dostarczyły dowodów potwierdzających właściwości terapeutyczne NTFs. Mimo to, zastosowanie NTFs w leczeniu nadal wiąże się z licznymi ograniczeniami. Głównymi przeszkodami jest brak zdolności pokonania bariery krew- mózg oraz działania niepożądane, wynikające z nadmiernej ekspozycji układu nerwowego oraz innych struktur na NTFs. Wiele nadziei wiąże się z zastosowaniem wektorów wirusowych, za pomocą których możliwe jest długotrwałe, odpowiednio zlokalizowane dostarczenie NFTs w dawce zapewniającej działanie terapeutyczne. W niniejszej pracy zostały przytoczone niektóre doświadczenia przeprowadzone na modelach zwierzęcych z zastosowaniem NTFs oraz pierwsze badania kliniczne. Kontynuacja tych badań w kolejnych latach być może pozwoli określić czy NTFs są skuteczne w zapobieganiu i leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak: choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, choroba Huntigtona czy stwardnienie rozsiane.

Cel pracy: Wiele badań potwierdziło wpływ niekorzystnych wydarzeń życiowych na wystąpienie epizodu depresyjnego. Celem niniejszej pracy była analiza skuteczności leczenia przeciwdepresyjnego, w zależności od występowania i nasilenia stresujących wydarzeń życiowych, poprzedzających epizod depresyjny.
Materiał i metoda: Badaną grupę stanowiło 95 niespokrewnionych pacjentów (22 mężczyzn i 73 kobiety), w wieku od 19 do 68 lat z rozpoznaniem epizodu depresji niepsychotycznej umiarkowanego i ciężkiego stopnia spełniających kryteria diagnostyczne DSM-IV i ICD-10. Pacjenci podzieleni zostali losowo na dwie główne grupy: 1) osoby leczone lekiem serotoninergicznym – escitalopramem (n=55) w terapeutycznych dawkach 10-20 mg/d, 2) osoby leczone lekiem noradrenergicznym – nortryptyliną (n=40) w dawkach 75-100 mg/d. Skutecznością leczenia określano redukcje o ≥ 50% punktów w skali Hamiltona w 8 tygodniu leczenia. Za pomocą kwestionariusza BLEQ wyodrębniono również podgrupy osób z łagodnym nasileniem stresujących wydarzeń życiowych sLE ≤ 6 oraz z bardziej nasilonymi wydarzeniami życiowymi sLE ≥ 6 .
Wyniki: Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono brak istotnej statystycznie różnicy w skuteczności leczenia pomiędzy escitalopramem a nortryptyliną, zarówno w podgrupie osób z sLE ≤ 6 (p=0,106), jak i u osób z sLE ≥ 6 (0,202).

Układ GABA-ergiczny odgrywa zasadniczą rolę w patogenezie zaburzeń lękowych. Niektóre leki przeciwpadaczkowe zwiększają aktywność tego układu, co może wiązać się z ich działaniem przeciwlękowym. W wyniku wyszukiwania w bazie danych Medline słów kluczowych: zaburzenia lękowe z napadami paniki, fobia społeczna, zaburzenia lękowe uogólnione, zaburzenia stresowe pourazowe oraz karbamazepina, walproiniany, gabapentyna, pregabalina, tiagabina, lewetiracetam, lamotrygina znaleziono 35 prac w języku angielskim. Były to kontrolowane badania randomizowane, badania typu otwartego oraz opisy przypadków. Kontrolowane badania randomizowane z użyciem placebo wykazały skuteczność pregabaliny w zaburzeniach lękowych uogólnionych i fobii społecznej, a także gabapentyny w fobii społecznej. Wyniki badań otwartych przeprowadzonych u chorych zaburzeniami lękowymi z użyciem innych leków wymagają potwierdzenia z zastosowaniem badań kontrolowanych.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT), a w szczególności kwasy: arachidonowy, eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy stanowią niezbędny i istotny element budulcowy błon neuronalnych. Ich duża, bo sięgająca około 15-30% suchej masy mózgu, zawartość w oun, w znacznej mierze warunkuje specyfi czne właściwości strukturalne i fizykochemiczne podwójnych błon fosfolipidowych, które okrywają liczne organelle komórkowe i uczestniczą w wymianie informacji. Zmiany zawartości WKT w fosfolipidach błonowych prowadzą do modyfikacji wielu kluczowych dla biologii komórki procesów, jak płynność błon komórkowych, struktura trzeciorzędowa białek błonowych receptorowych i transportowych, interakcje receptorów z ligandami, prowadząc do zaburzeń neurotransmisji. Rozwijający się mózg zużywa znaczne ilości WKT, które z kolei są niezbędne dla dojrzewania neuronów, ich migracji, procesów synaptogenezy, plastyczności i neuronogenezy. WKT są również źródłem eikozanoidów – silnie działających substancji posiadających wiele funkcji biologicznych, w tym sygnałowych. Metabolizm fosfolipidów błonowych jest także związany z transdukcją do wnętrza komórki sygnałów odbieranych przez wiele grup receptorów metabotropowych. U osób chorych na schizofrenię obserwowano występowanie zaburzeń metabolizmu WKT, które były najbardziej nasilone na wczesnych etapach rozwoju tej choroby. Obserwacje te wraz z kluczową rolą WKT w procesach rozwoju i dojrzewania oun przyczyniły się do powstania tzw. hipotezy błonowej schizofrenii, stanowiącej próbę wyjaśnienia biochemicznego podłoża zmian neuroobrazowych i cytoarchitektoniki neuronalnej obserwowanych w tej przewlekłej i upośledzającej funkcjonowanie chorobie. W artykule omówiono rolę WKT w oun, ich metabolizm oraz jego zaburzenia występujące w przebiegu schizofrenii. Przedstawiono również główne założenia hipotezy błonowej schizofrenii sformułowanej przez Davida Horrobina.